Biznesplan - co to?

Biznesplan jest kluczowym narzędziem zarządzania i planowania, służącym do analizy różnych aspektów działalności firmy, od definicji problemu i analizy rynku, po rozwój strategiczny i modelowanie finansowe.

business plan development dryseo

Czym jest biznesplan?

Biznesplan jest strategicznym dokumentem, który służy jako ramy dla założenia i prowadzenia firmy. Jest on nie tylko narzędziem wewnętrznym, ale również może być wymagany przez zewnętrzne instytucje finansowe. W dokumencie tym przedsiębiorca systematycznie analizuje kluczowe elementy działalności, takie jak unikalność pomysłu, strategie marketingowe, strukturę kosztów i potencjalne ryzyka. Te analizy pomagają w precyzyjnym określeniu celów, potrzeb kapitałowych i wdrożeniowych, co z kolei zwiększa szanse na sukces przedsięwzięcia. Dlatego dobry biznesplan jest nie tylko mapą drogową dla nowych firm, ale również mechanizmem kontroli i adaptacji dla tych już działających.

Tak, do założenia firmy biznesplan może być niezbędny, zwłaszcza jeśli przedsięwzięcie wymaga zewnętrznego finansowania. W takim przypadku, instytucje finansowe i potencjalni inwestorzy zazwyczaj oczekują przedstawienia dobrze przygotowanego biznesplanu jako warunku do udzielenia kredytu czy inwestycji. Dokument ten służy jako dowód na przemyślane podejście do biznesu i pozwala ocenić jego potencjał oraz ryzyko. Dlatego, w kontekście pozyskiwania środków finansowych, brak biznesplanu może skutkować brakiem możliwości założenia firmy.

Koszt napisania biznesplanu w Polsce przez specjalistów waha się od 200 do 500 zł za godzinę konsultacji, a czas potrzebny na jego opracowanie może wynieść od kilku dni do tygodni. Koszty te mogą jednak być zróżnicowane w zależności od złożoności projektu i wymaganej głębokości analiz. Wykonanie biznesplanu we własnym zakresie jest również możliwe i może być bardziej ekonomiczne, ale wymaga zaangażowania czasu i posiadania wiedzy z zakresu zarządzania i finansów.

Korzyści

Biznesplan jest kluczowym narzędziem dla efektywnego zarządzania i adaptacji firmy. Umożliwia on przedsiębiorcom systematyczne monitorowanie postępów i dokonywanie korekt, jeśli rzeczywistość odbiega od założeń. Dzięki temu, firma jest lepiej przygotowana do reagowania na zmiany w otoczeniu biznesowym. W fazie zakładania przedsiębiorstwa, biznesplan służy jako most między koncepcją  a jej realizacją, integrując różne aspekty działalności w spójną całość. To narzędzie nie tylko pomaga w precyzyjnym określeniu celów i strategii, ale również w zidentyfikowaniu potencjalnych wyzwań i ryzyk, co z kolei pozwala na ich skuteczne zarządzanie.

Funkcje

Biznesplan pełni kluczowe role w zarządzaniu przedsiębiorstwem, w tym w podejmowaniu strategicznych decyzji i monitorowaniu postępów. Jego funkcje obejmują umożliwienie podejmowania decyzji dotyczących możliwości rynkowych, wytyczanie ścieżki rozwoju firmy oraz ocenę jej rentowności i potencjalnego sukcesu. Dokument ten jest nie tylko narzędziem zarządzania wewnętrznego, ale również kluczową pozycją dla potencjalnych inwestorów i pożyczkodawców, oferując im szczegółowy wgląd w strategię, finanse i potencjał firmy. Dlatego jest często wymagany w procesach pozyskiwania finansowania i jest używany do oceny kompetencji zespołu zarządzającego.

Z jakich części składa się biznes plan?

Biznesplan składa się z dwóch głównych sekcji: opisowej i analitycznej. W części opisowej umieszcza się informacje dotyczące celów, strategii, produktu lub usługi, planu marketingowego oraz zarządzania i organizacji. Sekcja analityczna koncentruje się na aspektach finansowych i zawiera analizy takie jak rachunek zysków i strat czy analiza NPV (Net Present Value). Dodatkowe analizy, takie jak analiza SWOT czy model 7S, są również często włączane do biznesplanu. Są one wynikiem badań rynkowych i doświadczeń, co zwiększa wiarygodność i rzetelność dokumentu.

Część opisowa

Część opisowa biznesplanu stanowi kompendium informacji na temat przedsięwzięcia i jest niezbędna dla zrozumienia jego kontekstu i celów. Zawiera ona dogłębne informacje na temat celu przedsięwzięcia, produktu, kosztów, rynku i strategii, a także ryzyk i ich minimalizacji. Te informacje są zazwyczaj wynikiem badań rynkowych i analiz, co zwiększa wiarygodność i rzetelność całego dokumentu. Jakość i dokładność części opisowej mają bezpośredni wpływ na skuteczność i wiarygodność całego biznesplanu.

Część analityczna

Część analityczna biznesplanu jest kluczowa dla oceny rentowności i stabilności przedsięwzięcia, dostarczając prognozy finansowe i analizy ryzyka. Zawiera ona prognozy dotyczące przychodów, kosztów i zysków, które są oparte na rzetelnych badaniach i analizach. Ta sekcja również identyfikuje potencjalne ryzyka i strategie ich ograniczenia, co pokazuje, że firma jest dobrze przygotowana do zarządzania wyzwaniami. Analiza progu rentowności, która określa moment, w którym firma zaczyna generować zyski, jest również kluczowym elementem tej części i jest szczególnie ważna dla potencjalnych inwestorów.

business plan checklist

Co powinien zawierać biznesplan?

Elementy

Kluczowym elementem w tworzeniu biznesplanu jest zidentyfikowanie źródeł przychodów, co obejmuje określenie oferowanych produktów lub usług oraz ich unikalności na tle konkurencji. Następnie, identyfikacja grupy docelowej umożliwia dostosowanie oferty i strategii marketingowej do potrzeb potencjalnych klientów. Analiza konkurencji i rynku jest niezbędna do oceny szans na sukces i identyfikacji potencjalnych zagrożeń. W kontekście finansowym, analiza rentowności, która uwzględnia zarówno koszty stałe jak i zmienne, jest kluczowa do zarządzania ryzykiem i finansami przedsięwzięcia. Wybór odpowiednich partnerów i dostawców, a także samoocena kompetencji i zasobów, są istotne dla długoterminowego sukcesu. Ostatecznie, plan finansowania powinien uwzględniać różne źródła kapitału, zarówno własne jak i zewnętrzne, co może obejmować kredyty czy dotacje.

Metodologia

Metodologia biznesplanu to zorganizowany proces, który zapewnia spójność i kompleksowość całego planu, od analizy problemu do strategii marketingowej. Obejmuje ona serię zaplanowanych kroków i analiz, które są oparte na rzetelnych badaniach. Każdy etap jest starannie zaplanowany i zintegrowany z pozostałymi, co zapewnia efektywność i spójność całego przedsięwzięcia. Kluczowymi elementami tej metodologii są również harmonogram i budżet, które służą do monitorowania postępów i zarządzania zasobami.

Harmonogram

Stworzenie harmonogramu działań jest niezbędne dla efektywnego planowania i realizacji biznesu. Harmonogram służy nie tylko do organizacji działań, ale również do identyfikacji i minimalizacji ryzyk. Powinien on być prosty, czytelny i zawierać realne terminy, a także kamienie milowe dla weryfikacji postępów. Odpowiedzialność za poszczególne zadania i ich daty realizacji również są kluczowe. Regularne przeglądy harmonogramu umożliwiają szybkie reagowanie na ewentualne opóźnienia czy problemy. Jest to dynamiczny dokument, który powinien być częścią biznesplanu i być aktualizowany w miarę pojawiania się nowych informacji lub zmian w planach.

Ryzyko

Zarządzanie ryzykiem jest kluczowym elementem każdego biznesplanu i służy do identyfikacji oraz oceny potencjalnych zagrożeń. Gdy analiza wskazuje na problemy w realizacji pierwotnego planu, optymalnym podejściem jest modyfikacja strategii, a nie rezygnacja z przedsięwzięcia. Takie zmiany mogą dotyczyć różnych aspektów działalności, od grupy docelowej po strukturę kosztów. Umiejętność identyfikacji i zarządzania ryzykiem jest więc nie tylko niezbędna dla sukcesu przedsięwzięcia, ale również pozwala na lepsze przygotowanie do nieprzewidzianych wydarzeń i adaptację do zmieniających się warunków rynkowych.

Narzędzia

Narzędzia biznesplanu są kluczowe dla efektywnego zarządzania i planowania, ponieważ dostarczają analiz i ram strategicznych niezbędnych do zrozumienia rynku i konkurencji. Na przykład, analiza interesariuszy i analiza CAGE pomagają w zrozumieniu wpływów na firmę i specyfiki wejścia na nowy rynek. Inne narzędzia, takie jak SWOT, ocena ryzyka, i 5 sił Portera, dostarczają ramy do oceny konkurencyjności i potencjalnej rentowności. Te narzędzia są oparte na badaniach i praktykach rynkowych, co zwiększa ich wiarygodność i użyteczność w procesie planowania.

Analiza

Analiza w biznesplanie jest kluczowym elementem, który wykorzystuje różne narzędzia do głębokiego zrozumienia rynku, konkurencji i innych czynników wpływających na działalność gospodarczą. Te narzędzia, takie jak analiza interesariuszy czy SWOT, pomagają w podejmowaniu strategicznych decyzji i ograniczaniu ryzyka. Każde narzędzie ma swoje specyficzne zastosowanie i dodaje wartość do całego planu. Na przykład, analiza CAGE jest użyteczna dla firm planujących ekspansję międzynarodową, a ocena ryzyka pomaga w identyfikacji i minimalizacji potencjalnych zagrożeń. W sumie, te narzędzia analizy tworzą spójny i kompleksowy obraz strategii i pozycji firmy, co jest niezbędne dla skutecznego planowania i realizacji biznesplanu.

business plan methodology

Rodzaje biznesplanów

Rodzaje biznesplanów różnią się w zależności od celów i potrzeb firmy, a każdy z nich ma swoje unikalne cechy i zastosowania. Na przykład, biznesplan dla startupu skupia się na wizji i misji nowej firmy, podczas gdy plan strategiczny określa zawiera wyznaczenie głównych celów i kierunków działania na dłuższy okres. Biznesplany takie jak plan rozwoju i plan wykonalności są używane w specyficznych kontekstach, takich jak ekspansja na nowe rynki lub testowanie nowych produktów. Niezależnie od rodzaju, każdy biznesplan jest wsparty badaniami rynkowymi i analizami, co czyni go efektywnym narzędziem w zarządzaniu i planowaniu.

Plan rozwoju biznesu

Plan rozwoju biznesu jest strategicznym narzędziem, które określa kierunki i metody rozwijania działalności firmy, w tym analizę rynku, plany ekspansji i prognozy finansowe. Zawiera on różne elementy, takie jak wnioski analizy SWOT, cele i wskaźniki, strategię marketingową i sprzedażową, a także plany finansowania. Każdy z tych elementów jest oparty na rzetelnych danych i analizach, co umożliwia firmie efektywne zarządzanie zasobami i monitorowanie postępów. W sekcji dotyczącej finansowania, plan określa, jak firma zamierza pozyskać środki na realizację swoich planów, czy to z własnych zasobów, czy przez zewnętrzne źródła jak kredyty czy inwestycje kapitałowe. W sumie, plan rozwoju biznesu jest kluczowym dokumentem dla każdej firmy planującej długoterminowy rozwój.

Plan rozwoju produktu

Plan rozwoju produktu to zorganizowany dokument, który określa strategię i kroki dla wprowadzenia nowego produktu na rynek lub ulepszenia istniejącego, uwzględniając analizę rynku, specyfikację produktu, harmonogram i prognozy finansowe. Badanie rynku w planie identyfikuje potrzeby i oczekiwania klientów, co pozwala na precyzyjne zdefiniowanie cech i funkcji produktu. Harmonogram działań określa etapy od fazy koncepcyjnej do wprowadzenia produktu na rynek, z uwzględnieniem zasobów i wskaźników do monitorowania postępów. Część finansowa planu, oparta na rzetelnych danych, zawiera prognozy kosztów i przychodów, co pomaga zminimalizować ryzyko finansowe. W sumie, plan rozwoju produktu jest niezbędnym narzędziem, które zwiększa szanse na sukces nowego produktu.

Jak napisać prosty biznesplan?

Napisanie prostego biznesplanu można zacząć od podziału na dwie główne sekcje: Część Opisową i Część Analityczną. W Części Opisowej, streszczenie daje krótkie podsumowanie całego planu. Przegląd firmy zawiera ogólne informacje o strukturze i historii przedsiębiorstwa. Opis produktu lub usługi jest miejscem na szczegółowe przedstawienie oferty. Rynek docelowy opisuje idealnego klienta i segment rynku, na którym firma chce działać. Dokument zawiera również uproszczoną strategię marketingową i sprzedaży, która określa jak firma zamierza dotrzeć do swojego rynku docelowego. Model biznesowy wyjaśnia, jak firma tworzy i przechwytuje wartość, a sekcja o partnerstwach i zasobach opisuje kluczowe zasoby i strategiczne partnerstwa.

W Części Analitycznej, analiza rynku zawiera badania dotyczące wielkości i trendów na rynku docelowym. Analiza SWOT identyfikuje mocne i słabe strony firmy oraz szanse i zagrożenia na rynku. Analiza klientów pomaga zrozumieć ich potrzeby i preferencje. Strategia cenowa określa, jak firma ustali cenę swojego produktu lub usługi. Prognoza sprzedaży przedstawia przewidywaną liczbę jednostek do sprzedaży, a prognozy finansowe zawierają przewidywane rachunki zysków i strat, bilanse oraz rachunki przepływów pieniężnych. Ostatnia sekcja, analiza ryzyka, identyfikuje potencjalne zagrożenia i strategie zarządzania ryzykiem.

Prosty biznesplan - szablon

Szablon na prosty biznesplan dla przyszłego przedsiębiorcy może być użyty przy planowaniu prowadzenia własnej działalności, lub na użytek zewnętrznych organizacji np. urzędu pracy. Poniższy szablon pokazuje krok po kroku jak napisać biznesplan na działalność gospodarczą:

SekcjaCo wpisać
Część Opisowa
StreszczenieKrótkie podsumowanie całego biznesplanu i wyznaczenie głównych celów.
Przegląd firmyCharakterystyka przedsiębiorstwa, czyli ogólne informacje o firmie, strukturze biznesowej i historii.
Opis produktu/usługiPrzedmiot działalności, czyli szczegółowy opis produktu lub usługi.
Rynek docelowySzczegółowy opis idealnego klienta i rynku docelowego.
Strategia marketingu i sprzedażyPlan marketingowy wyjaśniający kanały dotarcia do rynku docelowego, politykę cenową, sposoby promocji i reklamy produktu.
Model biznesowyW jaki sposób firma tworzy i przechwytuje wartość.
Partnerstwa i zasobyStrategiczne partnerstwa i kluczowe zasoby, np. źródła finansowania działalności, źródła zaopatrzenia, kadra pracownicza.
Część Analityczna
Analiza rynkuAnalizy rynku to informacje dotyczące wielkości i trendów rynku na tle konkurencji.
Analiza SWOTMocne i słabe strony, szanse i zagrożenia.
Analiza klientówZrozumienie potrzeb i preferencji klientów.
Strategia cenowaStrategia ustalania ceny produktu lub usługi.
Prognoza sprzedażyPlan sprzedaży, czyli przewidywana liczba jednostek do sprzedaży.
Prognozy finansoweAnaliza finansowa, prognozowane rachunki zysków i strat, bilanse i rachunki przepływów pieniężnych.
Analiza ryzykaPotencjalne zagrożenia i strategie zarządzania ryzykiem.

Biznesplan: Kluczowe wnioski

  1. Biznesplan jako strategiczny dokument : Służy jako ramy dla założenia i prowadzenia firmy, umożliwiając analizę kluczowych elementów działalności i zwiększając szanse na sukces przedsięwzięcia.
  2. Wymagania finansowe i instytucje zewnętrzne: Jest niezbędny dla pozyskania zewnętrznego finansowania, stanowiąc dowód na przemyślane podejście do biznesu i jego potencjał.
  3. Koszty opracowania: W Polsce wahają się od 200 do 500 zł za godzinę konsultacji, z możliwością samodzielnego opracowania dla oszczędności.
  4. Korzyści i adaptacja: Jest narzędziem do monitorowania postępów i dokonywania korekt, pomagając firmie reagować na zmiany w otoczeniu biznesowym.
  5. Funkcje i zastosowanie: Pełni różne role, od podejmowania decyzji strategicznych do oceny rentowności, i jest kluczowy dla potencjalnych inwestorów.
  6. Struktura i elementy: Składa się z dwóch głównych sekcji – opisowej i analitycznej, każda z części biznesplanu zawiera różne analizy i prognozy związane z prowadzeniem działalności.
  7. Kluczowe elementy i analizy: Obejmuje identyfikację źródeł przychodów, grupy docelowej, analizę konkurencji i rynku, oraz plan finansowania.
  8. Metodologia i harmonogram: Zorganizowany proces zapewniający spójność i kompleksowość planu, z harmonogramem działań dla efektywnego planowania.
  9. Zarządzanie ryzykiem: Kluczowy element dla identyfikacji i oceny potencjalnych zagrożeń, umożliwiający modyfikację strategii.
  10. Narzędzia i analizy: Wykorzystuje różne narzędzia, takie jak analiza SWOT czy 5 sił Portera, dla głębokiego zrozumienia rynku i konkurencji.
  11. Rodzaje i specyfika: Różnią się w zależności od celów i potrzeb firmy, każdy z nich wsparty badaniami rynkowymi i analizami.
  12. Plan rozwoju biznesu i produktu: Określają kierunki i metody rozwijania działalności oraz wprowadzenia nowego produktu na rynek, zawierając różne elementy  takie jak analiza finansowa i prognozy sprzedaży.
  13. Prosty biznesplan  zawiera dwie główne sekcje: opisową i analityczną, z różnymi podpunktami i analizami w każdej z części biznesplanu.